Een emotioneel afscheid

Vandaag was alweer de laatste dag van de therapie van Victor. Aan al het goede komt een eind, helaas dus ook voor ons verblijf hier. We hadden ’s ochtends even met Victor gepraat via zijn letterplank en hij wilde er een leuke dag van maken.
Dat was maar goed ook want de emoties bleken hoog te zitten bij iedereen. Voor zowel Steffi als Nicole was het hun allerlaatste dag als therapeute. Beide gaan terug naar Duitsland. Victor heeft een grote stap vooruit gezet in zijn ontwikkeling en de harten van iedereen hier gewonnen.


Ondanks het feit dat hij lol wilde maken, heeft Victor vandaag nog hard gewerkt. Hij heeft tijdens de voorbereidingen op het droge erg goed zijn best gedaan. Zowel met het zeggen van woordjes als met geconcentreerd allerlei werkjes maken. Zo heeft hij bijvoorbeeld een prachtige tekening van een dolfijn voor ons gemaakt met verf en stempels. Die moet mee naar huis.


De watersessie verliep eigenlijk wel net zoals normaal. Victor mocht aanwijzen wat hij wilde doen en in no-time was hij dus bezig op het surfboard voorgeduwd door Papito. Na afloop wilde Victor niet weg gaan van het dok. Hij wist dat de therapie erop zat en wilde nog zolang mogelijk genieten. Het kostte Steffi en Jessica enige moeite om hem mee naar de kleedkamers te krijgen.


Ja, en toen begon het afscheid. Steffi was geëmotioneerd omdat dit haar allerlaatste dag als therapeute was en het geweldig had gevonden om met Victor te werken. Wij waren geëmotioneerd omdat Victor zo’n goede tijd had gehad en zoveel progressie heeft laten zien. Nicole kwam nog langs. Ook voor haar was het haar laatste dag en was ook emotioneel. Ze had beloofd niet te gaan huilen, dus toch.


Ook Esther kwam nog afscheid nemen en zo stonden we uiteindelijk met één grote groep om Victor heen. Er werd snel een fotocamera gehaald en Victor kreeg iedereen aan het klappen door zelf heel enthousiast te beginnen.


Toen was het echt tijd om te gaan. Morgen vliegen we alweer terug. Het is nu aan Victor en ons om te zorgen dat hij de progressie die hij gemaakt heeft voort kan zetten. Dat zal wel gebeuren. Tot de volgende keer.

De voorlaatste dag

De dag begon als de vorige. Het is alweer de voorlaatste dag van de therapie en we merken dat Victor het nog steeds erg goed doet. Hij zit in de swing. Voor vandaag hebben we de ochtend therapie voor Victor gepland staan en hebben we weer een afspraak met Nicole.
Victor lijkt een beetje dromerig als we naar het CDTC toelopen. We praten wat met andere therapieouders als Victor is opgehaald. Ook hun kinderen hebben weer mooie stappen in hun ontwikkeling gezet.


Na de eerste rondjes zwemmen met Papito, gaat Victor even uit het water om op het dok te werken. We staan een beetje onderling te praten als we ineens erg enthousiast “Goed zo, Victor!” horen. Zo enthousiast hebben we het nog niet gehoord. Tijdens de nabespreking bleek dat Victor zijn eigen naam gezegd had. Zowel Steffi als Jessica en Elze hadden het goed gehoord. Iedereen erg enthousiast. Dit is eigenlijk één van de grote doorbraken van deze therapieperiode. Victor is meer woorden gaan zeggen. Vandaag kwam hij binnen in de therapieruimte en begon al met tegen Steffi te zeggen:”werken.” Ook het bijbehorende gebaar maakte hij hierbij. Daar kwam dus “Victor” later bij. Zo horen we steeds vaker dat het hem lukt om woordjes te zeggen.


Steffi heeft ook veel aan zijn fijne motoriek gewerkt en het zelfstandig typen gaat steeds beter. Victor lijkt beter in zijn lijf te zitten en dat is aan alles merkbaar.
We mochten vandaag ook even achter het dok gaan kijken. Dan sta je direct achter de therapiedokken en is de beste plek voor het maken van foto’s. Het is een mooie dag, waarin Victor weer hard heeft gewerkt.


Na afloop praten we nog wat na met iedereen. Iedereen is erg enthousiast over de vorderingen van Victor en wij zijn blij dat we hier zo goed geholpen worden om voor Victor de juiste omgeving te creëren voor zijn verdere ontwikkeling. In ons gesprek met Nicole gaan we hier nog wat dieper op in. Nicole houdt ons vooral een spiegel voor over de rol als ouders die wij in het programma spelen.


Morgen is alweer de laatste dag van de therapie. Een dag van afscheid. Dat is altijd jammer. Vooral de tweede week gaat eigenlijk altijd te snel voorbij. Vandaag hebben we al afscheid genomen van Marco en Mandy, aangezien we die niet meer zien morgen.
’s Middags zijn we nog even naar het strand geweest en dan is het vandaag weer vroeg naar bed, want om 6 uur gaat de wekker weer.

Op het vlot

Goh, de tijd schiet op. Het is alweer de tweede woensdag en zaterdag vliegen we weer naar huis. Nou ja, we hebben na vandaag nog 2 dagen te gaan en daar gaan we van genieten. Victor leek deze ochtend wat vermoeid en fladderig. Misschien dat niet iedereen het woord fladderig goed begrijpt, maar iedereen die Victor kent zal weten wat ik bedoel. Hermi en ik hadden ook schrik dat hij minder geconcentreerd zou zijn tijdens de therapie. Gelukkig hadden Hermi en ik het bij het verkeerde eind. Victor heeft de hele 2 uur zeer geconcentreerd gewerkt, vertelde Steffi naar afloop.


Het praten gaat vooruit. Gisteren heb ik wat over het gebruik van het woord “stop” verteld. Vandaag gebeurde er diverse dingen qua spraak. Thuis zei Victor al “Boo” tegen een boom. Op Curacao staan hier vele palmbomen en de dag ervoor had Oma aan Veronique uitgelegd wat voor boom dat is. Victor had kennelijk goed opgelet. Terwijl we op weg waren naar het CDTC, wees het naar een palmboom en riep “Pa’ Boo!” Het is fantastisch dat Victor zo aan het oefenen is met praten.
En dan het woordje “nee”. Victor zegt “ja” en schudt “nee” op vragen van onze kant. Steffi probeert nu om het woordje “Nee” uit te lokken bij Victor. Gisteren zie hij op commando “ée”. De letter n is nog een moeilijke klank.
Vandaag zei Victor echter op eigen initiatief “ée” op twee momenten waarop hij nee bedoelde. Fantastisch! Dit hadden we vooraf niet kunnen bedenken.
Steffi had op het water ook iets nieuws voor hem bedacht. Varen op het vlot. Dit is best spannend voor Victor, aangezien het vlot aan alle kanten wiebelt en hij erg veel steun zoekt bij Steffi.

In eerste instantie sloeg hij zijn armen stevig om Steffi heen, daarna raakte hij meer gewend en ging vrijer op het vlot zitten. Dit is erg goed voor het oefenen van zijn balans en houding. Er werd ook met een bal op het vlot gewerkt, waarbij Papito de bal kwam brengen en Victor deze telkens weer weg moest gooien. Erg leuk om te zien.

Na afloop hadden we een kleine evaluatie met Steffi.
Later die ochtend hadden we nog een workshop met Marco, waarin hij over de “geheimen” van dolfijntherapie sprak. Het gaat wat ver om alles hier te herhalen, dat doe ik nog wel een keer.
Na afloop kwam Veronique terug van het zusjes programma en zijn we teruggegaan naar het appartement.
’s Middags zijn we nog naar het strand geweest en toen was de koek op voor de kids.
Tot morgen.

Curacao dolphin therapy - de workshops

Vandaag was de dag van de workshops. Tussen de therapiesessies door worden er door de therapeuten workshops georganiseerd waarin een aantal thema’s verder voor de ouders worden uitgediept. Als ouders kun je je hiervoor inschrijven en onze ervaring leert dat je in die gesprekken een schat aan ervaring en kennis opdoet. Voor vandaag stonden er een drietal ingepland. De eerste ging over positionering/houding van een kind, gegeven door Ricarda; de tweede was een consult bij Matthias; de derde betrof een workshop massage voor de ouders.

Ricarda viel meteen met de deur in huis door te vertellen dat de workshop eigenlijk bedoeld was voor rolstoelgebruikers. Naast ons was er nog een ouder aanwezig en wij hebben meer gesproken over specifieke houdingen voor zitten en aanwezig zijn van kinderen in verschillende situaties. Het was erg boeiend hoe Ricarda met simpele voorbeelden liet zien wat de impact van een slechte houding op doorbloeding, ademen, eten, concentratie heeft. Ze liet ons ook een aantal voorbeelden zien van hoe je dit kan verbeteren. Ik kon me goed voorstellen dat deze problematiek speelt bij mensen in een rolstoel. Voor Victor hebben we er ook een aantal specifieke aandachtspunten uitgehaald.
Helaas voor ons vond de workshop precies plaats tijdens de watersessie van Victor, dus hebben we daar weinig van gezien. En hij deed het nog wel zo goed!


Na de lunch zijn we langs geweest bij Matthias. Hij zou nog eens goed kijken naar de heupen van Victor. Na de lunch zijn we naar Dolphin Suites gelopen waar Matthias zijn praktijk heeft. Victor had uiteindelijk niet zoveel zin. Hij was liever naar het zwembad gegaan. Dus kon Matthias maar oppervlakkig naar zijn motoriek kijken en een paar kleine testjes doen, die Victor toeliet. Maar er vielen hem op het oog geen bijzonderheden op. Verder hebben we nog even gepraat over het effect van dolfijntherapie op de ontwikkeling van kinderen met een speciaal probleem en hun gezinnen. Matthias werkt al een aantal jaren hier en hij ziet de vooruitgang bij de kinderen die hier ook al een paar jaren komen. Ook bij Victor. Het gaat hier om het totale concept van een gezin voor twee weken op Curacao in een lekker klimaat. De therapie die elke dag voor twee uur plaats vindt in het water en het werken met dolfijnen.

Dat er ook voor de familie gezorgd werd bleek wel uit de laatste workshop. Therapeute Merel gaf een workshop ontspannende massage. Dat leek Hermi en mij wel wat. Terwijl oma met Victor en Veronique naar zee ging, namen wij deel de workshop. Valentijn ging met ons mee. We waren er samen met een ander stel ouders van een therapiekind. Op aanwijzingen van Merel hebben Hermi en ik elkaar om de beurt gemasseerd. Heerlijk ontspannen vertrokken we weer terug naar ons appartement. Merel vertelde ook dat de workshop specifiek voor de ouders bedoeld was om ook aan hun een moment van ontspanning te bieden tussen alle bedrijven door. Nou, dat is gelukt.


Om nog even terug te komen op Victor’s therapie. Steffi was helemaal enthousiast. Victor heeft zowel in het water als op de kant goed gewerkt. Ik heb al eerder geschreven dat er gewerkt wordt met Victor aan het zeggen van het woordje “stop”. Het is belangrijk dat Victor hiermee aan kan geven als hij iets niet wil of niet prettig vindt. Als oudersvoelen we hem meestal wel aan, maar het is ook belangrijk dat andere mensen hem begrijpen. De uitspraak zelf gaat goed vooruit. “Stop” is een complexere klank dan bijvoorbeeld “ho”. Toen Steffi vroeg of hij het nog één keer wilde zeggen voordat ze naar het water zouden gaan, zei hij het wel drie keer, “s’op”. Belangrijk wordt ook dat hij het woord kracht bijzet door het maken van oogcontact. Hier wordt nog hard aan gewerkt.
Het lijken misschien kleine dingen waaraan hier gewerkt wordt, maar ze zijn oh zo belangrijk voor Victor. Het aangeven dat hij iets niet leuk vindt of niet wil, is heel belangrijk voor zijn zelfvertrouwen, communicatie en eigen persoonlijkheid. Wonderen gebeuren in kleine stapjes en dit was weer een klein stapje.

Pablo Papito

Het is vandaag maandag en weer een gewone therapiedag. Nou ja, gewoon. We zitten nog na te genieten van onze family swim en we beginnen een beetje in de swing te komen van het eiland en de therapie. Van het eiland? Jazeker, want hier gebeurt niet zoveel en wat er gebeurt gaat op het tempo van het eiland. De therapie gaat als clock work en het belangrijkste voor ons is om ’s middags niet teveel met Victor te ondernemen, zodat hij de volgende dag weer fris aan de start kan staan.

Eén van de zaken waar Victor hard aan werkt is het zelfstandig typen op zijn letterbord. Dit is een houten plank met daarop een toetsenbord nagetekend en gevormd. Robin, één van zijn vaste begeleiders thuis, heeft dat ooit voor hem gemaakt omdat typen op een laptop of pc te moeilijk was. Victor vertelt hierop hele verhalen aan ons, waarbij we hem ondersteuning geven aan zijn pols of elleboog. Ik wil hieronder een stukje van zijn gesprek met Hermi weergeven.

H: Hoe was het vandaag met de dolfijnen?
V: Goed en Leuk

H: Hoe vinden de dolfijnen het dat jij er bent?
V: Leuk en we maken veel lol.

H: Wat vindt jij van de dolfijnen?
V: Ze brengen mij vertrouwen
Zij hebben mijn leven veranderd
Zij hebben geen woorden nodig om te weten wat ik denk of voel.
Ik ben net als zij.

H: Hoe zijn zij en jij dan?
V: Zij zijn oprecht en puur en maken de wereld mooier en dat wil ik ook.

H: Maar dat doe je ook!
V: Ik doe mijn best, maar er is nog veel werk te doen.

H: Wil je nog iets zeggen?
V: Nee, ik wil naar de zee. Daar voel ik mij goed en ben ik bij mijn dolfijnen.

Vandaag had Veronique geen zusjesprogramma en mocht mee naar het dok. Steffi kwam haar ophalen, nadat zij zichzelf en Victor had omgekleed.

Eenmaal op het dok mocht Veronique meehelpen met Jessica en de dolfijntrainster. Dit keer gingen ze iets moois voor Victor maken.

De afgelopen jaren hebben ze Papito geleerd om te schilderen. Op een klembord werd een A-4tje bevestigd en er kwamen grote penselen en potten verf op het dok. Onder toeziend oog van Victor en Veronique schilderde Papito mooie streken op het papier en na een paar kleuren ontstond er mooi impressionistisch schilderij. Zowel Victor als Veronique waren er erg trots op.

In de nabespreking kregen we te horen dat Victor weer eg hard en geconcentreerd heeft gewerkt. Hij wordt duidelijker in het woord stop zeggen en ook in het water is hij goed bij de les. Steffi merkt vooruitgang bij hem en dat is goed.

Na de therapie zijn we nog naar een dolfijnenpresentatie op de dolphin academy wezen kijken. ’s Middags hebben we het rustig aan gedaan om zowel Victor als Veronique rust te gunnen. Valentijn doet het goed en we genieten met volle teugen.

De Family swim

Het is zondagochtend en vandaag staat de family swim op het programma. Vandaag zijn de rollen even omgedraaid. De gelegenheid wordt gegeven aan het gezin om een keer met de therapiedolfijn te zwemmen. Victor zit op de kant. Het doel van de family swim is ook precies wat het omschrijft. De meegereisde familie kan zelf ervaren hoe het is om met de dolfijnen te zwemmen. Hierdoor is het voor ouders, broertjes en zusjes makkelijker om ervaringen te delen met hun therapiekinderen. Dat Victor het leuk vindt, kan ik me nog van een eerdere family swim herinneren. Op de vraag aan hem hoe hij het vond om zijn ouders zo in het water te zien met zijn dolfijn, was zijn droge antwoord dat hij het wel amusant vond om ons zo te zien klungelen….

Maar goed, om 845 uur werden we opgehaald door Marco, die ons zou begeleiden tijdens de familyswim. Hij zou Veronique onder zijn hoede nemen. Hermi en ik moeten onszelf maar redden. Om het gezelschap compleet te maken zat Esther, de hoofddolfijntrainster, zelf op het dok.

Het werd een hele leuke swim. Marco nam Veronique mee naar Mateo om te kijken of die vandaag wilde werken. Mateo week bijna geen moment van Veronique’s zijde. Hermi en ik mochten met zowel Papito als Chabelita zwemmen. Wat een geluk zwemmen met twee dolfijnen. Het gevoel is echt adembenemend als je met één dolfijn zwemt en dat er dan van beneden nog eentje bij komt. Om de beurt zwommen Hermi en ik een rondje en als we even een andere kant op zwommen volgden Papito en Chabelita. Ondertussen deden ze alle kunstjes die ze ook tijdens therapie lieten zien. Zingen, springen, dansen, kusjes geven, etc.

Dit moet zo goed voelen voor Victor. Ik kan me goed voorstellen hoe belonend dit werkt voor kinderen om zo hun best te doen. De dolfijnen geven veel energie terug.

Aan het eind van de sessie werd het tijd voor een groepsfoto. Veronique was samen met Mateo en Marco onze kant opgekomen en werd tussen Hermi en mij ingezet. Daarna werden Papito en Chabelita naast Hermi aan de ene kant en mijzelf aan de andere kant gepositioneerd. Snel de fotograaf roepen en lachen maar. Het resultaat is een foto met veel dolfijnen. Prachtig, tot slot lieten alle dolfijnen nog mooie sprongen zien en toen was het voorbij. Victor had ook genoten vanaf de kant.

Morgen gaat de normale therapie weer verder.

Therapie dag 5: een zere voet?

We hadden gedacht vandaag iets uit te kunnen slapen, maar het is net zo’n therapiedag als alle anderen. Vannacht was Veronique een beetje ziek geworden, maar die had zich tegen de ochtend toch weer goed hersteld. Morgenochtend staat voor ons de family swim ingepland om 845 uur. Dan mogen we, Hermi, Veronique en ik, ook met Papito gaan zwemmen. Daarna begint de therapie weer op maandag. Dus uitslapen zit er deze twee weken niet in. Het was rustiger op het dok dan de voorgaande dagen. De dolfijnentrainers en therapeuten waren wel aanwezig, maar een groot deel van de staf geniet van hun vrije weekend.

Voor Victor geldt hetzelfde als voorgaande dagen. Om 800 uur wordt hij opgehaald door Steffie en Jessica voor de therapie op het droge. Hij gaat vrolijk met de twee dames mee. Veronique heeft vandaag geen kids programma en blijft lekker bij ons. Als Veronique Victor ziet zwemmen, wil ze uiteraard ook in het water. Vorig jaar had ze het geluk om twee keer met Ricarda te mogen zwemmen, die toen nog in opleiding was. Nu heeft Ricarda een vol programma, dus dat zwemmen zit er niet meer in. Maar morgen kan ze wel meedoen met de family swim.

Victor mag weer werken met Papito en Chabelita en doet goed zijn best. Steffi werkt samen met Victor hard aan het maken van oogcontact. Regelmatig zie je haar nu met twee vingers naar haar ogen wijzen. Kijken Victor!, zie je haar roepen. Het lijkt een beetje op een scene vanuit een film van Robert de Niro, die ook zo met zijn vingers naar zijn ogen wees. Al had dat een andere betekenis.

Het was ons opgevallen, dat Victor de laatste dagen een beetje trekt of hinkt met zijn linkerbeen. Dit deed hij thuis ook al, maar het leek hier erger te worden. Wij dachten dat er iets aan de hand was met zijn linkervoet. Victor wijst hier ook wel eens naar. Met zoveel goede therapeuten hier op het CDTC kan het geen kwaad om eens te vragen of iemand er naar kan kijken. Zowel Matthias als Marco komen even kijken hoe Victor loopt en beiden concluderen dat het iets is met zijn heup. De vraag is nu wat het is en of er iets mee moet gebeuren. Marco legt uit dat de meest logische verklaring is dat zijn botten iets harder gegroeid zijn dan zijn spierweefsel en gewrichten. Dit komt vaker voor bij kinderen van zijn leeftijd. Normaal gesproken worden spieren en weefsel weer voldoende opgerekt door normaal spel, ravotten, voetballen of fietsen. Dit is een beetje anders bij Victor maar daarom nog geen man overboord. Even in de gaten blijven houden. Het zal zichzelf uiteindelijk herstellen. Toch handig zoveel expertise om je heen.

De rest van vandaag doen we maar eens rustig aan. Het is per slot van rekening weekend en morgen is de family swim. Marco zal met ons meegaan en Veronique bij de hand nemen in het water. Het zal een leuke sessie worden, denk ik.

Therapie 4: Zwemmen met 4 dolfijnen

Het was vandaag alweer de vierde therapiedag. Omdat de maandag was uitgevallen zullen we die op zaterdag inhalen. Victor had het geluk om vandaag met twee dolfijnen te mogen werken. Het CDTC heeft 5 therapiedolfijnen die ingezet kunnen worden. Naast Papito en Mateo wordt er ook gezwommen met Geegee, moeder van Papito, en Chabelita en Li-na twee vrouwtjes dolfijnen. Dit betekent dat ze capaciteit hebben om 20 therapiekinderen in één periode te begeleiden. Deze week zijn er echter maar 16 kinderen, waardoor de dolfijnen iets flexibeler ingezet kunnen worden. Naast Papito mocht Victor dus ook met Chabelita zwemmen.
Tijdens de therapie op het droge was Victor zeer geconcentreerd bezig. Hij wordt uitgedaagd om meer zelfstandig te gaan typen, maar ook knopen vastmaken. Hierdoor moet hij leren om zich zelfstandig aan- en uit te kleden. Er wordt veel gewerkt aan de fijne motoriek en prikkelverwerking. Victor was het eerste half uur beter geconcentreerd dan ooit tevoren. Toen het tijd werd om naar het water te gaan, schudde hij nee. Victor wilde doorwerken. Steffi keek hem eens aan en herhaalde dat het toch echt tijd werd om naar Papito te gaan. Oh, toen viel het kwartje. Naar Papito en het water.

In het water liet Victor echter wat van zijn geconcentreerdheid varen en was een beetje aan het spelen met Papito en Chabelita. Het levert wel mooie foto’s op zo zwemmen met twee dolfijnen.

Overigens gebeurde er weer iets typisch tijdens de sessie. Victor wisselde regelmatig van dolfijn. Na Papito en Chabelita ging hij ook nog een rondje met Li-na zwemmen. Terwijl hij daarmee bezig was kwam ook Mateo zich er even mee bemoeien. Hij nam moeiteloos het stokje over van Li-na en ging even met Victor aan de slag.

Zo kwam het dat Victor vandaag met 4 dolfijnen zwom. In eerdere jaren zouden we hier een beetje onze vraagtekens bij hebben gehad. Jongetjes zoals Victor hebben toch een structuur nodig om te leren. Om zo van dolfijn te wisselen doorbreekt zo’n structuur en kan voor verwarring zorgen. Echter Victor voelt zich zo vrij in het water met Steffi, dat het voor hem niet meer uitmaakt. Hij blijft met Steffi werken en laat zich niet door de wijs brengen door de dolfijnenwissels. Weer een leermoment! Het was opvallend hoe Victor een knuffel aan Mateo gaf toen die weer bij hem kwam, vertelde Steffi. Daar gaat zoveel gevoel tussen jongetje en dolfijn mee gepaard, ontroerend om te zien.

Overigens blijft Steffi werken samen met Victor aan het maken van oogcontact. Dat Victor al zijn charmes in de strijd gooit om wat van de dames gedaan te krijgen wordt door iedereen binnen het CDTC nu wel gezien. ’s Ochtends zat hij in de voorbereiding nog te wachten op een bankje toen Steffi en Jessica hem op kwamen halen. Op dat moment komt Matthias, één van de andere dolfijntherapeuten langs en zegt: “Zo Victor, ben je weer met onze dames aan het flirten.” Ze beginnen hem een beetje te kennen.